صادرات به عنوان موتور رشد اقتصاد و رمز بقای کشورها در بازارهای جهانی، نقش کلیدی را در عرصه اقتصاد جهانی ایفا می‌کند. یکی از الزامات گسترش تجارت خارجی، بررسی الگوهای مدرن تجارت بین‌الملل جهت شناسایی عوامل مؤثر بر تجارت کشورهاست. مقاله حاضر با استفاده از الگوی جاذبه مبتنی بر رویکرد داده‌های تابلویی به بررسی عوامل مؤثر بر صادرات ایران به شرکای تجاری‌اش طی دوره 2012- 2000 می‌پردازد. کشورهای مورد مطالعه بر اساس مناطق جغرافیایی و سطح توسعه‌یافتگی طبقه‌بندی شده‌اند. نتایج برآورد الگو به روش حداقل مربعات پویا (DOLS) بیانگر آن است که صادرات ایران تا حدود زیادی با توجه به عوامل الگوی جاذبه قابل توجیه است. در عین حال نتایج با توجه به سطح توسعه کشورهای مورد مطالعه و مناطق جغرافیایی که شرکای تجاری در آن واقع شده‌اند، متفاوت است. این نتایج از نظر شناسایی عمده‌ترین شرکای تجاری ایران و طراحی سیاست‌های توسعه صادرات می‌تواند مورد استفاده برنامه‌ریزان قرار گیرد

تجارت خارجي يکي از مولفه هاي مهم در توسعه اقتصادي و منبع تامين درآمدهاي ارزي براي سرمايه گذاري در تکنولوژي جديد و افزايش توان توليدي اقتصاد کشور مي باشد. در سال هاي اخير وجود نوسان قيمتي در بازار نفت، درآمد ارزي کشور را با تغييرات زيادي روبرو کرده و اقتصاد کشور را متاثر ساخته است و اين مطلب لزوم ايجاد تنوع در محصولات صادراتي و اهميت و تاکيد بر تجارت محصولات غيرنفتي را به وضوح نشان مي دهد. در اين بين توجه به تجارت بخش کشاورزي با توجه به اهدافي همچون خودکفايي و امنيت غذايي و امکان ارزآوري بالاي اين بخش اقتصادي حائز اهميت است. از آن جا که لازمه شکل گيري يک بخش توانمند کشاورزي، اتخاذ سياست هاي مناسب است و اين سياست ها بدون شناسايي و تشخيص عوامل موثر و مهم نمي توانند اتخاذ گردند، مطالعه حاضر به بررسي عوامل موثر بر صادرات محصولات کشاورزي ايران پرداخته است. در بررسي پيش رو عوامل موثر بر صادرات محصولات کشاورزي ايران در چارچوب الگوهاي سري زماني با استفاده از الگوي تصحيح خطاي برداري مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد متغيرهاي شاخص قيمت هاي نسبي، نرخ ارز حقيقي، رابطه مبادله تجاري و ارزش افزوده بخش کشاورزي اثر مثبت و معني دار و همچنين متغير توليد ناخالص داخلي کشورهاي طرف تجارت محصولات کشاورزي اثر منفي و معني داري بر صادرات محصولات کشاورزي ايران دارند. همچنين نتايج توابع عکس العمل آني (اثر تکانه ها) نشان داد اثر تکانه هاي يک انحراف معيار از سوي متغيرهاي توضيحي بر صادرات محصولات کشاورزي پس از کمتر از 2 دوره مستهلک و به سمت صفر ميل مي کنند. به عبارت ديگر، پايدار بودن الگوي صادرات محصولات کشاورزي محسوس است

منبع : مقاله صادرات